7 września 2023 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, która dodała kolejny, 6 punkt do art. 1 ust. 2. Zgodnie z dodanym przepisem przedmiotem działalności spółdzielni mieszkaniowej może być:

wykonywanie działalności jako obywatelska społeczność energetyczna w rozumieniu art. 3 pkt 13f ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 1385, z późn. zm.).

Obywatelska społeczność energetyczna (OSE)

Zgodnie z art. 3 pkt 13f ustawy Prawo energetyczne obywatelska społeczność energetyczna (OSE) to podmiot posiadający osobowość prawną, który opiera się na dobrowolnym i otwartym uczestnictwie i może zajmować się:

• wytwarzaniem,
• zużywaniem,
• dystrybucją,
• sprzedażą,
• obrotem,
• agregacją,
• magazynowaniem energii elektrycznej,
• realizacją przedsięwzięć mających na celu poprawę efektywności energetycznej,
• zapewnieniem usługi ładowania pojazdów elektrycznych,
• świadczeniem tzw. innych usług na rynkach energii elektrycznej,
• wytwarzaniem, wykorzystaniem czy sprzedażą odnawialnych źródłach energii.

W zależności od wykonywanej działalności OSE przestrzegać musi obowiązków i ograniczeń mających zastosowanie do innych uczestników rynku w sposób niedyskryminujący i proporcjonalny. Sprzedaż wytworzonej we własnym zakresie energii elektrycznej przedsiębiorstwu energetycznemu lub agregatorowi będzie możliwa na podstawie łączących ich umów. Nadto OSE umożliwia się dostęp – bez dyskryminacji – do wszystkich rynków energii elektrycznej, bezpośrednio lub za pośrednictwem agregacji.

Rozdział 2E ustawy Prawo energetyczne

Działalność OSE szczegółowo reguluje art. 2E ustawy Prawo energetyczne, m.in. zgodnie z art. 11zk ust. 1 społeczność prowadzi działalność na obszarze działania jednego operatora systemu dystrybucyjnego. Natomiast zgodnie z art. 11zl kwestie rozliczeń oraz podziału energii elektrycznej określa statut lub umowa OSE, jednak przy zachowaniu praw i obowiązków przysługującym członkom.

Implementacja Dyrektywy 2018/2001

Przyznanie nowych kompetencji spółdzielniom mieszkaniowym jest wynikiem transpozycji przepisów unijnych, tj. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, która to w zakresie obywatelskich społeczności energetycznych oraz partnerskiego handlu energią odnawialną została przyjęta do krajowego porządku ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw.

W ustawie nie określono obszaru działania obywatelskich społeczności energetycznych przyjmując, że jedynym ograniczeniem może być obszar funkcjonowania operatora systemu dystrybucyjnego, ponieważ obywatelska społeczność energetyczna może działać na obszarze operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego zaopatrującego w energię elektryczną odbiorców będących członkami, udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami tej społeczności.

Cel wprowadzenia OSE

Uzasadniając wprowadzenie do porządku krajowego OSE przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska wskazywali, iż stworzenie podstaw prawnych funkcjonowania OSE ma na celu pozwolenie odbiorcom końcowym na bezpośredni udziału w wytwarzaniu, zużyciu oraz dzieleniu się energią elektryczną z innymi odbiorcami.

OSE mają zapewnić jej członkom bardziej korzystną cenowo energię elektryczną w przeciwieństwie do klasycznych przedsiębiorstw energetycznych, których podstawą działania jest jednak dążenie do osiągnięcia zysku. Członkostwo w obywatelskiej społeczności energetycznej ma się przysłużyć również do większej efektywności energetycznej już na poziomie gospodarstw domowych, a to dzięki obniżeniu cen dostaw energii, jak i zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej.

Autor:

Wacław Kowal
Prawnik