Dofinansowanie wynagrodzeń w związku z przestojem ekonomicznym lub obniżeniem wymiaru czasu pracy

Większość przedsiębiorców mierzy się aktualnie ze znacznym spadkiem obrotów gospodarczych, a w konsekwencji utratą płynności finansowej i realnym widmem niewypłacalności. W związku z powyższym ustawodawca wdrożył szereg instrumentów, których celem jest ochrona pracowników oraz zapewnienie ciągłości działalności gospodarczej w czasie epidemii – pomoc obejmuje obecnie takie rozwiązania jak m.in.:

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 374, zwanej dalej ustawą COVID)

Art. 15g [wniosek o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy]

Przedsiębiorca, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia epidemii koronawirusa, może wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, o wypłatę ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy, w następstwie wystąpienia COVID-19.

Świadczenia oraz środki przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od daty złożenia wniosku (Rada Ministrów może przedłużyć wskazany okres w drodze rozporządzenia). Co istotne zgodnie z art. 15g ust. 17 ustawy COVID do wypłaty i rozliczania świadczeń i środków stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, a więc przedsiębiorca, który uzyska pomoc nie może wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie lub w okresach pobierania przez pracownika świadczeń finansowanych z Funduszu oraz w okresie lub w okresach przypadających bezpośrednio po okresie lub okresach pobierania świadczeń finansowanych, nie dłużej jednak niż przez łączny okres ich pobierania (nie dłużej jednak niż przez łączny okres 3 miesięcy, art. 13 wskazanej ustawy).

Kto może wnioskować o dofinansowanie?

O dofinansowanie może wnioskować przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Pracodawca musi również spełniać kryteria wskazane w art. 3 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 669), z zastrzeżeniem, że nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.

Przedsiębiorca może otrzymać pomoc z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jeżeli nie korzystał z innych form pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy.

Definicja pracownika

Zgodnie z ustawą COVID pracownikiem jest osoba fizyczna, która zgodnie z przepisami polskiego prawa pozostaje z pracodawcą w stosunku pracy oraz osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę nakładczą lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 i 1495) stosuje się przepisy dotyczące zlecania, albo która wykonuje pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną, jeżeli z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń: emerytalnemu i rentowemu, z wyjątkiem pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną.

Definicja spadku obrotów gospodarczych

Przez spadek obrotów gospodarczych należy rozumieć spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym:

1) nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego, lub

2) nie mniej niż o 25%, obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego.

Jak złożyć wniosek?

Wniosek należy złożyć w wojewódzkim urzędzie pracy właściwym dla przedsiębiorcy w formie papierowej bądź w postaci elektronicznej przez platformę praca.gov.pl (forma elektroniczna wymaga opatrzenia kwalifikowanym podpisem elektronicznym bądź podpisem zaufanym).

• forma elektroniczna – https://www.praca.gov.pl/eurzad/index.eup?eform=VIA-WOMP#/inneSprawy/wyborUrzedu?dest=TARCZA .

• forma papierowa – wniosek wraz z instrukcją dostępny jest na portalu https://psz.praca.gov.pl/ .

Szczegółowe warunki udzielenia pomocy

Świadczenia oraz środki są wypłacane w okresach przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy. Definicje legalne tych pojęć wskazane są w art. 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy:

• przestój ekonomiczny – okres niewykonywania pracy przez pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika pozostającego w gotowości do pracy;

• obniżony wymiar czasu pracy – obniżony przez przedsiębiorcę wymiar czasu pracy pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika, jednak nie więcej niż do połowy wymiaru czasu pracy.

A. Przestój ekonomiczny

Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Wynagrodzenie takie dofinansowywane jest ze środków FGŚP w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.

Informacje GUS o przeciętnym wynagrodzeniu można znaleźć na stronie: https://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/18,2019,kategoria.html

B. Obniżenie wymiaru czasu pracy

Przedsiębiorca może obniżyć wymiar czasu pracy o 20% (nie więcej niż do 0,5 etatu) z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy (obniżenie etatu łączy się z obniżeniem wysokości wynagrodzenia). Wynagrodzenie jest wtedy dofinansowywane ze środków FGŚP do wysokości połowy tego wynagrodzenia jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku. Dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek, o którym mowa w ust. 1, było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.