USŁUGI PŁATNICZE – INICJACJA PŁATNOŚCI I INFORMACJE O RACHUNKU

Na przestrzeni ostatnich lat ustawa o usługach płatniczych była wielokrotnie nowelizowana – najważniejsze zmiany wprowadzone w 2018 r. związane były m.in. z koniecznością dostosowania krajowych przepisów regulujących świadczenie usług płatniczych do przepisów dyrektywy z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych (Payment Services Directive 2, dalej „PSD2”). Głównymi założeniami wdrożenia dyrektywy PSD2 były: 

• dalszy wkład w bardziej zintegrowany i wydajny europejski rynek płatności,
• poprawa reguł konkurencji dla dostawców usług płatniczych,
• bezpieczniejsze płatności i ochrona konsumentów,
• wpływ na obniżenie kosztów dokonywania płatności.

PSD2 ustanawia i reguluje czynności związane z realizacją płatności online i dostępem do rachunków płatniczych, do których należą m.in.:

• usługa inicjowania płatności (Payment Initiation Service, dalej „PIS”),
• usługa dostępu do informacji o rachunku (Account Information Service, dalej „AIS”).

Usługa inicjowania płatności dla użytkowników oznacza możliwość zainicjowania zlecenia płatniczego online (np. podczas zakupów online) bez konieczności bezpośredniej interakcji z dostawcą usług płatniczych swojego konta. Dostawca usługi inicjowania płatności (zaangażowany w świadczenie tej usługi) uzyska dostęp do rachunku i zainicjuje transakcję w imieniu płatnika.Na gruncie PSD2 dostawca usług płatniczych zapewniający i prowadzący rachunek płatniczy dla płatnika to Account Servicing Payment Service Provider (ASPSP). Dostawcy usług inicjowania płatności (PISP) ​​mają dostęp tylko do tych informacji, które są absolutnie niezbędne do wykonania danej płatności i dostęp ten jest zawsze za wyraźną zgodą płatnika.

W odniesieniu do obowiązków dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej możemy wyróżnić obowiązki wobec użytkownika oraz zobowiązania wobec dostawcy rachunku. Pierwsza grupa obejmuje (art. 59r ust. 3 ustawy o usługach płatniczych):

a) zapewnienie bezpieczeństwa indywidualnych danych uwierzytelniających użytkownika oraz mechanizmu ich udostępniania wyłącznie użytkownikowi prowadzącemu i dostawcy, a inne informacje o mechanizmie dostarczania tylko do odbiorcy i tylko za zgodą użytkownika;

b)  zakaz przechowywania danych wrażliwych dotyczących płatności użytkowników;

c) zakaz żądania od użytkownika innych danych niż niezbędne do wykonania usługi inicjowania transakcji płatniczej;

d) zakaz wykorzystywania, pozyskiwania i przechowywania danych w celach innych niż świadczenie usługi inicjowania transakcji płatniczej świadczonej na podstawie umowy z użytkownikiem lub zgody użytkownika.

Druga grupa obejmuje takie obowiązki, jak (art. 59r ust. 4 ustawy o usługach płatniczych):

a)      samoidentyfikacja z dostawcą rachunku płatniczego,

b)      bezpieczna komunikacja z dostawcą rachunku płatniczego,

c)      współpraca z dostawcą prowadzącym rachunek płatniczy, przekazywanie lub udostępnianie inicjującemu dostawcy informacji o zainicjowaniu transakcji płatniczej oraz dostępnych mu informacji dotyczących wykonania transakcji płatniczej.

Usługa informacji o koncie umożliwia użytkownikom (konsumentom i przedsiębiorstwom) konsolidację, na przykład w jednej aplikacji, informacji o ich rachunkach płatniczych, które są dostępne online u jednego lub większej liczby dostawców usług płatniczych (zwykle banków).Usługi świadczone przez dostawców usług dostępu do informacji o koncie (AISP) ukazują użytkownikom ogólny obraz ich sytuacji finansowej, nawet jeśli posiadają rachunki w różnych instytucjach i w różnych państwach członkowskich.Współpraca dostawcy świadczącego usługę dostępu do informacji o rachunku z dostawcą rachunku, odbywa się na takich samych zasadach jak w przypadku PIS. Te same regulacje dotyczą również obowiązków dostawcy AIS – zarówno w zakresie bezpieczeństwa informacji przekazywanych przez użytkowników, jak i zakazu żądania danych wrażliwych dotyczących płatności związanych z rachunkami płatniczymi czy też zakazu wykorzystywania, pozyskiwania, przechowywania danych w innych celach niż wykonanie usługi inicjowania transakcji płatniczej świadczonej na podstawie Umowy z Użytkownikiem lub zgody Użytkownika.Dostawca usługi dostępu do informacji o rachunku jest również zobowiązany do przyjęcia formy ograniczenia dostępu tylko do informacji o rachunkach płatniczych określonych przez użytkownika i związanych z nimi transakcjach płatniczych.Jeżeli zlecenie płatnicze jest składane u dostawcy świadczącego usługę inicjowania płatności, niezwłocznie po jego złożeniu dostawca świadczący usługę inicjowania płatności dostarcza lub udostępnia płatnikowi oraz, w razie potrzeby, odbiorcy (art. 59q ustawy o usługach płatniczych):

a)      potwierdzenie prawidłowego złożenia zlecenia płatniczego u dostawcy usług płatniczych prowadzącego rachunek;

b)      numer identyfikacyjny umożliwiający płatnikowi i odbiorcy identyfikację transakcji płatniczej oraz, w razie potrzeby, umożliwiający identyfikację odbiorcy płatnika oraz inne informacje dostarczone wraz z transakcją płatniczą;

c)      informację o:

(1) kwocie transakcji płatniczej;

(2) łączną kwotę opłat należnych z tytułu transakcji płatniczej na rzecz dostawcy świadczącego usługę inicjowania płatności oraz w stosownych przypadkach wraz z wykazem wyszczególniającym kwoty takich opłat.

Autorka: Natalia Klimaszewska /prawnik/